نظام مهندسی ساختمان رفسنجان
ساختمان جدید
نظام مهندسی ساختمان رفسنجان
ساختمان جدید
خانه حاج آقا علی بنای تاریخی
قدیمی ترین خانه خشت و گلی ایران
رعایت مقررات ملی ساختمان الزامی است
ساختمان جدید
ساختمان جدید
قدیمی ترین خانه خشت و گلی ایران
به گزارش روابط عمومی شورای مرکزی سازمان نظام مهندسی ساختمان ، مهندس اکبر ترکان ، رییس شورای مرکزی در گفتگوی ویژه خبری شبکه دو سیما ساعت 22:45 سوم تیرماه به مناسبت برگزاری هفدهمین اجلاس هیات عمومی حضور یافت و در خصوص مسایل مربوط به سازمان نظام مهندسی ساختمان به بیان توضیح پرداخت.
متن کامل گفتگو خبری به شرح زیر می باشد:
مجری:
مسکن به عنوان اصلی ترین نیاز انسان و مهمترین پس انداز خانوارها می تواند به عنوان مهمترین فاکتور در اقتصاد مطرح شود و به این دلیل نهادهای بسیاری را با خود درگیر کرده است. بیست سال از تصویب قانون نظام مهندسی می گذرد لذا صحبت را با این بحث آغاز می کنیم که شما به عنوان رییس سازمان نظام مهندسی ساختمان کشور عملکرد این سازمان را چگونه ارزیابی می کنید؟
مهندس اکبر ترکان رییس سازمان مهندسی ساختمان:
قانون نظام مهندسی در آغاز بیستمین سال خود قرار دارد و آنچه تا به امروز به دست آورده دستاوردهای ارزشمندی به شمار می رود اما تمام آن چیزی که قانون گزار می خواسته نبوده است. امروز بخش بزرگی از قانون اجرا شده و مجری ذی صلاح ، ناظر ذی صلاح و طراح ذی صلاح در گستره وسیعی به اجرا در آمده است و این مسئله حتی در شهرستان ها و شهرهای کوچک شرایط بهتری دارد اما هنوز نواقصی به چشم می خورد.
به خروجی فعالیت ها که نگاه کنیم ، می توانیم میزان موفقیت را مورد سنجش قرار دهیم و به این سوال پاسخ دهیم که آیا توانسته ایم ساختمان هایی محکم و با دوام بسازیم؟ این امر در بخش هایی محقق نشده است. سرمایه های خانوارهای ایرانی در یک واحد مسکونی خلاصه می شود و انتظار می رود که صد سال عمر کند. باید توجه داشت که تمامی مصالحی که در ساخت و ساز داخلی به کار می رود در ساخت و ساز کشورهای صنعتی نیز استفاده می شود اما چگونه است که ساختمان ها در کشورهای صنعتی 100 سال عمر می کنند و در کشور ما تنها 30 سال است؟
در کشور ما ساختمان ها پس از سی سال به جرگه ساختمان های فرسوده می پیوندند و این بدین معناست که کیفیت ، استحکام و دوام در حدی نیست که خانه را به یک پس انداز بین نسلی و یک دارایی که بتواند تا دو نسل بعد را در خود جای دهد ، قلمداد کرد و این نشان می دهد که ما هنوز به اهداف خود نرسیدیم.
مجری:
جناب مهندس حسینی ،کیفیت ساختمان ها از لحاظ فنی و عمرانی چگونه است ؟
مهندس حسینی معاون فنی و عمرانی شهرداری تهران:
در کشور ما ، یک جامعه مهندسی وجود دارد و به عنوان یکی از بزرگترین تشکل های کشور مطرح می شود. هفت رشته ای که در سازمان نظام مهندسی هستند نقش اثرگذاری در تاریخ کشور داشته اند و این صنف خدمات خود را به کشور ارائه داده است. تمامی سازندگی که در کشور رخ داده ، پل ، راه ، جاده ها و ... توسط همین مهندسان انجام شده است اما زمانی که به عملکرد خود در گذشته نگاه می کنیم تناقضی به چشم می خورد که از نظر پروژه های بزرگ عمرانی یکی از کشورهای مطرح به شمار می رویم و حتی در ساخت و ساز شهری و پروژه های عمران شهری، مردم به این باور رسیده اند که از نظر کیفیت و دیسیپلین مهندسی، آنجایی که رعایت شده، در حد قابل قبولی قرار دارد و ایمنی ، زیبایی و عملکرد از دیگر ویژگی هایی است که این پروژه ها را در سطح بین المللی اعتبار می بخشد.
اما زمانی که سمت و سو به ساخت و ساز مسکونی و حتی در ساختمان هایی که با کاربری های عمومی ساخته می شوند می رویم، وضعیت دیگری را شاهد هستیم. در زلزله بوشهر شاهد بودیم که ساختمان بیمارستانی که هنوز به بهره برداری نرسیده بود و میزان شدت زلزله رخ داده هم به اندازه ای نبود که تخریبی در پی داشته باشد ، آسیب دید و بعد از آن قابلیت استفاده نداشت. در زلزله منجیل هم شاهد تخریب اتاق های عمل بیمارستان بودیم و این نشان دهنده نقصی است که در ساختمان سازی ما به چشم می خورد لذا باید در این خصوص ریشه یابی کرد .
در باور مردم نیز پیشرفتی که در مهندسی عمران اتفاق افتاده درک شده است و پروژه هایی که در سطح شهر انجام می شود حاصل کار همین مهندسان است اما زمانی که وارد مبحث ساختمان می شویم وضعیت تغییر می کند. اما نباید فراموش کرد که در حال حاضر نیز ساختمان هایی ساخته می شود که از کیفیت بالایی برخوردار است. اما بخش عمده ساخت و ساز که در بخش خصوصی انجام می شود کیفیت و اطمینان مورد نظر را دارا نیست. در صحبت هایی که امشب خواهیم داشت و پیشنهادهایی که ارائه می شود امید می رود که به نتیجه مثبتی دست پیدا کنیم.
مجری:
خوب است که در بین مسئولان درک نواقص وجود دارد و می توان در این خصوص بحث کرد. آقای مهندس ترکان ، اهداف اصلی تشکیل سازمان نظام مهندسی را بیان بفرمایید تا پس از آن به بررسی مشکلات موجود بپردازیم.
مهندس اکبر ترکان رییس سازمان مهندسی ساختمان:
هر آنچه در قانون آمده است به منظور حفظ منافع بهره برداران بوده است . ساخت و ساز با کارفرمایی بخش دولتی تحت کنترل قانون نظام فنی و اجرایی کشور است که از سال 1334 ، در شصتمین سال خود قرار دارد و چگونگی ارتباط بین کارفرما ، پیمان کار و مشاور را قانون تعیین می کند. بر اساس این قانون شرایط عمومی پیمان تعریف شده و نظامی است که تاکنون با قدرت به کار خود ادامه داده است . سازمان برنامه بودجه سابق طراح این روابط بوده است و آن را برنامه ریزی کرده است. این نظام تا کنون از عملکرد مثبتی برخوردار بوده است و از نظر کیفیت و استاندارد قابل قبول است و کمترین تعداد پرونده های حقوقی را در دادگاه های کشور به خود اختصاص داده است.
اما درساخت و ساز بخش خصوصی این روابط هنوز به درستی برقرار نشده و مجری ذی صلاح ، طراح ذی صلاح و ناظر ذی صلاح هنوز برقرار نیست. مشکل در جایی است که شهرداری ها می پذیرند که هر کسی می تواند سازنده ساختمان باشد.
مجری:
جناب مهندس حسینی، چرا شهرداری ها فکر می کنند که هر کسی می تواند ساختمان بسازد؟
مهندس حسینی معاون فنی و عمرانی شهرداری تهران:
لازم به ذکر است که این مسئله در کنترل شهرداری نیست و برای اثبات این مدعا به مبحث دوم مقررات ملی ساختمان که به نظامات اداری پرداخته است اشاره می کنم. کاری که برای شهرداری ها در نظر گرفته شده است در حد یک کار دفتری است و مجری ، ناظر ، محاسب و ... ذکر شده است. یک مهندس صلاحیت خود را از طریق وزارت راه و شهر سازی اخذ می کند و این کار روش خاص خود را دارد. تنها کاری که از سوی شهرداری انجام می شود صدور پروانه های ساختمانی بر اساس نقشه های امضا شده توسط مهندسان عضو سازمان نظام مهندسی ساختمان است و در خصوص صلاحیت این افراد ورود نمی کند مگر اینکه همزمان پروانه اعتباری خود را ارائه داده باشند.
مهندس اکبر ترکان رییس سازمان مهندسی ساختمان:
در تکمیل صحبت های جناب مهندس حسینی نکته ای را عرض کنم و این است که شهرداری ها کسی را ملزم به بکار گیری مجری ذی صلاح نمی کنند و هر شخصی با هر تخصصی می تواند سازنده ساختمان باشد. البته استفاده از مجری ذی صلاح در متراژهای بالای سه هزار متر اجباری است و درصدد هستیم آن را به متراژ های پایین تر تعمیم دهیم .
مهندس حسینی معاون فنی و عمرانی شهرداری تهران:
در حال حاضر استفاده از مجریان ذی صلاح در تمامی ساخت و سازها اجباری است. اما مشکل نظارت بر نحوه کار است.
مهندس اکبر ترکان رییس سازمان مهندسی ساختمان:
این مطلب به نظارت مرتبط است. اما استفاده از مجری ذی صلاح همه جا الزامی نیست و افراد مختلفی با تخصص های مختلف پرونه های ساخت دریافت کرده اند و ساختمان می سازند. البته این افراد در ساخت و ساز خود باید ناظر داشته باشند که عملکرد آن در صورتی کامل خواهد بود که با مجری ذی صلاح هماهنگ باشد. به دلیل اینکه هنوز غیر متخصص ها ساخت و ساز می کنند و مجری ذی صلاح برای همه مساحت ها الزامی نشده است ، تخلفاتی که صورت می گیرد در هیچ جا ثبت نمی شود. چه بسا تخلفاتی هم صورت می گیرد و با توافقی که با ناظر انجام می دهد کار به پیش می رود.
مهندس حسینی معاون فنی و عمرانی شهرداری تهران:
در حال حاضر اطلاعات من در این خصوص بیشتر است. صلاحیت مجری به صلاحیت ها اضافه شده و الزام آور است اما نکته در جایی دیگر است. زمانی که از ساختمان سخن به میان می آید ، نظام مهندسی ، شهرداری و وزارت راه و شهر سازی مطرح می شود در صوری که کنش گران این بازار ضلع دیگری هم دارند و آن صاحبان سرمایه و مالکان هستند . همانطور که مالک می رود و یک مهندس ناظر، محاسب و یا مجری اختیار می کند می تواند تغییری در کیفیت رخ ندهد و این بدان معناست که فعالیت تخصصی صورت نگرفته و نظارت به گونه باشد که حتی خود ناظر حضور نداشته باشد و ممکن است که مجری هم به این آفت دچار شود. در بند 2-4 مبحث دوم مقررات ملی ساختمان، قانون تمام مسئولیت را به مجری سپرده است.
در بند 2-4-3 اشاره دارد به اینکه مجری ساختمان مسئولیت صحت انجام کلیه عملیات اجرایی ساختمان را به عهده دارد. حتی اگر توافق هم صورت بگیرد برای کلیه متراژها، آیا مشکل حل خواهد شد؟
مجری:
به گونه ای صحبت کنیم که مردم هم بتوانند درک کنند که مشکل از کجاست. فکر می کنم لازم است کاستی های دو مجموعه های نظام مهندسی و شهرداری را بررسی کرده سپس به دیگر نهادها و ارگان های مرتبط بپردازیم. شما به عنوان رییس سازمان نظام مهندسی ، در خصوص کم بودن عمر ساختمان ها ، حوادث گودبرداری و ... ایراد کار را در کجا می بینید؟
مهندس اکبر ترکان رییس سازمان مهندسی ساختمان:
از نظر بنده طراحی، اجرا و نظارت باید توسط فرد ذی صلاح انجام شود. در حال حاضر طراحی توسط طراحان دارای صلاحیت صورت می گیرد که البته دارای اشکالاتی هم هست و نیازمند بازنگری در مبحث دوم مقررات ملی ساختمان هستیم. بهترین مهندسان و طراحان و مشاوران کشور عضو سازمان نظام مهندسی ساختمان نیستند و در نظام فنی و اجرایی کشور و در سازمان برنامه ریزی حضور دارند . یکی شدن این دو سازمان این مشکل را حل خواهد کرد اما اصلی ترین چیزی که باید اتفاق بیفتد این است که کلیه مراحل ساخت و ساز توسط متخصصان ذی صلاح انجام شود . البته شهرداری در بخش نظارت و طراحی به خوبی عمل کرده است و باید در این خصوص قدردانی کرد. آنچه مشکل است در حوزه اجراست و از آنجا که مجری ذی صلاح هنوز فراگیر نشده است این حلقه را کامل نمی کند . البته نواقص دیگری هم هست که به آن اشاره خواهد شد. بنابراین الزامی شدن استفاده از مجری ذی صلاح در کلیه سطوح در ارتقای کیفیت ساختمان کمک خواهد کرد.
مجری:
مراقبت ، ایمنی ، بهداشت و آسایش از وظایف و تکالیف مهم قانون نظام مهندسی است که لازم است رعایت شود اما همواره شاهد بروز اتفاقاتی نظیر گودبرداری های غیر اصولی و از دست رفتن سرمایه های مالی و جانی هستیم . چرا باید این مسایل تکرار شود؟ مگر مهندسان ناظر دارای صلاحیت از فیلتر های مشخصی عبور نکرده اند تا اجازه فعالیت داشته باشند ؟
مهندس حسینی، معاون فنی و عمرانی شهرداری تهران:
لازم ست به گفته های آقای مهندس ترکان نکته ای را اضافه کنم . در صنعت ساختمان نبود چارچوب و فرایندی که به تولید یک ساختمان منجر شود احساس می شود. در نظام فنی و اجرایی که بیش از 6 دهه است که به حیات خود ادامه می دهد ، این چارچوب وجود دارد اما در ساختمان سازی وجود ندارد. تصویری درستی از مجموعه ای که از تک تک افراد شکل می گیرد در چارچوب درستی نیست. اگر با ذی صلاح شدن مجری ، ناظر و طراح و .... مشکل حل نشد تکلیف چیست؟ زمانی ما به دنبال این بودیم که کنترل های مضاعف داشته باشیم تا نشان دهد باید قاعده و زمین بازی را عوض کرد. هرکسی و در مجموع مسئولیت هایی به عهده دارد هم در قبال کار خود و هم کار مجموعه ای که در آن قرار دارد. چرا باید کسی که صاحب سرمایه است راساً برای ساخت و ساز اقدام کند؟ باید مجموعه ای وجود داشته باشد که بر اساس شخصیت حقوقی که بر عهده دارد ضمانت داده و در مرحله بعد بیمه وارد شود. اگر این فرایند اصلاح شود مشکل گود برداری نخواهیم داشت و به تبع آن ساختمان هم به درستی ساخته خواهد شد . قوانین در این خصوص کم نیست لذا هم شهرداری و هم نظام مهندسی به عنوان یک صنف حرفه ای که باید از تسلط دولت خارج شوند، باید بپذیرند که صنعت ، حرفه و بیمه به طور همزمان محصولی را تولید کنند. این سیستم امتحان خود را پس داده و در سازمان برنامه و بودجه سابق و مدیریت برنامه ریزی کنونی اجرایی می شود.
مهندس اکبر ترکان رییس سازمان مهندسی ساختمان:
مسئله گودبرداری ها به حوزه ایمنی در کار بر می گردد که در مبحث 12 مقررات ملی ساختمان که به ایمنی اختصاص دارد ، بیان شده است. بر اساس گزارش های وزارت تعاون ، کار و رفاه اجتماعی ، سالانه بیش از 1830 نفر در حوادث کار در ایران جان خود را از دست می دهند که 49 درصد آن مربوط به صنعت ساختمان است و این به آن معناست که روزانه 5 نفر در جغرافیای ایران در مجموعه کاری خود از بین می روند و همین طور که شن و ماسه و ... مصرف می شود آدم ها نیز مصرف می شوند! این تعداد کشته اصلا خوب نیست و باید همگی در خصوص آن نگران باشیم و برای حل آن کاری انجام بدهیم.
بیشترین حوادث ساختمانی مربوط به گود برداری و کار در ارتفاع ، برق گرفتگی و ... است . آن چیزی که در استان تهران و با مدیریت مهندس غفرانی در حال رخ دادن است کاهش این تلفات به میزان 50 درصد می باشد. در سال گذشته آیین نامه گود برداری تنظیم و ابلاغ شد و سازمان نظام مهندسی این مسئولیت را به عهده گرفت و تا به حال از 14 هزار گود برداری در سطح شهر بازدید کرده اند و 1100 مورد را که از معیار های استاندارد تخطی داشته اند متوقف کرده اند . این آغاز خوبی است و برای داربست و ارتفاع نیز در سال پیش رو کار مشابهی صورت خواهد گرفت. در این بخش متاسفانه هم کار مناسبی صورت نگرفته و هم فناوری مورد استفاده بسیار از استاندارد های روز فاصله دارد در بخش های دیگر نیز شرایط مشابهی حکمفرماست . در نظام مهندسی بنا بر این است از مهندس تقصیرکار دفاع نکنیم و آن را به قانون بسپاریم تا قانون با آن برخورد کند. قانون باید اعمال شود تا نظم ایجاد شود و بی مبالاتی روش های فراگیر جز خسارت های جانی چیزی در بر نداشته است .
مجری:
ایمنی و آسایش از اهداف اصلی سازمان است اما سوال اینجاست که زمانی که یک گود برداری غیر اصولی انجام می شود مسئول کجاست ؟
مهندس اکبر ترکان رییس سازمان مهندسی ساختمان:
در اینجا مسئول مهندس ناظر و مهندس مجری ذی صلاحی است که در کار نیست! برای گودبرداری باید مجور داده شود . به گفته شهردار تهران از این پس پروانه ها یک برگی نخواهد بود و بر اساس زمان طراحی گود ، اجرا و نحوه اجرای آن بر اساس دستور العمل صورت گیرد. زمانی که ضوابط تعیین و ابلاغ شده است باید برای اجرای این ضوابط پافشاری کرد.
مجری در ارتباط تلفنی با آقای شیبانی اصل، مشاور معاونت ساختمان و مسکن وزیر راه وشهر سازی : بر اساس صحبت های صورت گرفته و به اذعان مسئولین در ساخت و ساز نمونه های خوب و بد هر دو وجود دارند . به نظر شما مشکل کجاست ؟ مهندسان در این بین مقصرند و یا شهرداری ها و مراجع صدور پروانه مقصرند و یا وزارت راه و شهر سازی در اعطای صلاحیت به مهندسان به درستی عمل نکرده است؟
مهندس شیبانی اصل :
در بحث آسیب شناسی موضوع ساخت و ساز، قضایای مهم مطرح شد. به نظر من نباید به دنبال مقصر گشت و به جای این کار باید سیستم ها و فرایند ها مورد بررسی قرار گیرند تا ضعف ها شناسایی و بخش های دارای اشکال در تمامی سطوح شناسایی شوند تا قانون به اجرا در بیاید.
در بخش ساخت و ساز دخالت افراد فاقد صلاحیت بسیار زیاد است و مجری دارای صلاحیت جایی در ساخت و ساز ندارد. در بند 2-4-1 مبحث دوم مقررات ملی ساختمان مالکان ملزم شده اند کلیه عملیات اجرایی ساختمان را به دست افراد و مجریان دارای صلاحیت بسپارند. در تبصره بند دوم هم قید شده که شهرداری ها و مراجع صدور پروانه موظفند مشخصات مجری دارای صلاحیت را که توسط مالک معرفی شده است را به همراه یک نسخه از قرارداد منعقد شده فی مابین در اختیار سازمان نظام مهندسی و شهرداری قرار بگیرد تا در پروانه ساختمانی قید گردد بنابراین این الزامات پیش بینی شده است.
در پیوست بند 19-1-9 مبحث دوم مقررات ملی ساختمان ، الزام شده است که مالک مجری را به سازمان نظام مهندسی معرفی کند برای معرفی مهندس ناظر به طرفین، تا مهندس ناظر و مجری را به شهرداری اعلام کند. ضوابط موجود است تنها باید به آنها توجه داشت و به اجرا درآورد.
در یک گودبرداری بسیار ساده و جزئی شاهد حادثه ناگواری بودیم که 4 نفر از همشهریان عزیز در این حادثه جان خود را از دست دادند . این سوال مطرح می شود که چرا با یک متر گود برداری جان 4 نفر گرفته می شود . در همان منطقه سوابقی وجود دارد که در سال های اخیر و با مکانیزم های مشابه 12 نفر جان خود را از دست داده اند . ایراد کار در جایی است که باید آن را به دست متخصصان سپرد. در پروژه ای که ذکر شد، مجری جوان 30 ساله ای است که تا کنون هیچ تخصص و سابقه ای در این زمینه نداشته است. اما سوال این است که چه کسی مجوز این کار را صادر کرده است؟ پاسخ در بندی از قانون بود که ذکر شد و شهرداری می بایست در پروانه ساخت نام مجری را درج کند.
مجری:
چرا به یک جوان سی ساله اجازه فعالیت داده می شود ؟
مهندس حسینی معاون فنی و عمرانی شهرداری تهران:
مسئله اساسی این است که حتی یک مجری در زمینه مهندسی خاک هیچ تجربه ای نداشته باشد. اطلاعات مهندسی خاک تخصصی است که حتی مهندسان عمران نیز در خصوص آن از اطلاعات بسیار مختصری بهره مندند چرا که پدیده ای بسیار پیچیده است . حتی یک نفر دارای تجربه هم ممکن بود با چنین شرایطی روبرو شود . نحوه گود برداری و اطلاعات مربوط به آن باید به صورت فراگیر به مجریان آموزش داده شود . یکی از مشکلات موجود در کشور در این خصوص محدود کردن دستورالعمل ها در سطح کلی است اما مسئله در این جاست که راه حل هایی بر اساس شرایط بومی کشور برای تمامی افراد در جزئی ترین نیروهای درگیر ترسیم شده و فرایند ها در این خصوص از صفر تا صد مشخص شود .
مهندس اکبر ترکان رییس سازمان مهندسی ساختمان:
شهرداری ملزم نمی کند که باید مجری ذی صلاح باشد .در متراژ های بالای سه هزار متر این مسئه الزامی است اما برای واحدهای زیر این متراژ هنوز الزامی نیست. شاید نباید پروانه را به مالک داد و مجری ذی صلاح باید پروانه را دریافت کند. باید مسائل را به شکل ریشه ای حل شود. مجری ذی صلاح از سوی شهرداری باید الزامی شود.
مهندس حسینی معاون فنی و عمرانی شهرداری تهران:
از فردا برای هر پروانه ساختمانی استفاده از مجری ذی صلاح اجباری می شود اما نباید موضوع به اینجا ختم شود. باید نگاهی هم به دانشگاه ها انداخت. در کشورهای دیگر هر مهندس پس از اخذ صلاحیت به عنوان دستیار مهندس با تجربه دیگری به کار مشغول می شود تا آمادگی لازم برای پذیرش مسئولیت را پیدا کند . اما آیا اگر این اجبار را داشته باشیم مسئله را به طور کامل حل خواهد شد؟
مهندس اکبر ترکان رییس سازمان مهندسی ساختمان:
اما بخش بزرگی از مشکل حل خواهد شد. نکته مهم در تایید صلاحیت هایی است که به مهندسان داده می شود. من انتقاد ایشان را به این بخش از کار تایید می کنم. دارندگان پروانه اشتغال در بین اعضای سازمان نظام مهندسی 50 درصد جامعه مهندسان هستند . در نظام اجرایی به 160 هزار مهندس پروانه دار نیازی نیست . 120 میلیون متر مربع ساخت و ساز در کشور و با معیار هایی که موجود است با خیلی کمتر از این تعداد پروانه هم می توان کار کرد تا بهترین ها و برجسته ترین ها در راس باشند و بقیه دوستان در سطوح مختلف علمی به عنوان دستیار در مجموعه قرار بگیرند .
Copyright © 2013 - تمام حقوق سایت متعلق به دفتر نظام مهندسی ساختمان رفسنجان می باشد
طراحی شده توسط کارشناس ارشد کامپیوتر محمد علی نوروزی فر
نظرات ارسال شده